[ Pobierz całość w formacie PDF ]
odnośnie techniki doju, higieny pozyskiwania
2) badaniu klinicznym zwrócić uwagę na kanał strzykowy
3) makroskopowe badanie wydzieliny (przed udojowe)
4) pobranie próbek mleka do badań laboratoryjnych
5) TOK terenowy odczyn komórkowy
6) bezpośrednie liczenie komórek somatycznych pod mikroskopem lub za pomocą aparatu np.
Fosomatic
7) oznaczenie wybranych składników mleka albuminy surowicy krwi, antytrypsyny, katalazy, N-
acetylo-beta-D-glukozamidazy, laktozy, kazeiny, tłuszczu mleka
8) pomiar przewodności elektrycznej mleka przy mastitis występuje wzrost wydzielania do
wymienia NaCl i spadek wydzielania laktozy i K, zmiany te stanowią przyczynę wzrostu
przewodnictwa elektrycznego mleka. Nie jest to metoda powszechnie wykorzystywana do
diagnostyki mastitis w Polsce, w innych krajach natomiast tak jako metoda wstępnej diagnostyki
mastitis.
9) izolacja i identyfikacja czynnika etiologicznego podstawowa i ciągle najlepsza metoda
rozpoznawania; po wysianiu materiału na odpowiednie podłoża istnieje możliwość zachowania
wyosobnionych drobnoustrojów to największa zaleta posiewów, prowadzenie dalszych badań,
wykonywanie antybiogramów
Istnieje 90-95% zgodności w badaniach bakteriologicznych. Gronkowce, E. coli mogą pojawiać się w
wydzielinie zapalnej nieregularnie, może być także zbyt mało drobnoustrojów i wtedy wynik posiewu
może być fałszywie ujemny. Problemem jest KONTAMINACJA zanieczyszczenie próbek obserwujemy
wówczas wzrost kilku rodzajów drobnoustrojów.
Drobnoustrojów wywołujących mastitis jest około 150. Można pobrać 20 próbek z nowych przypadków
mastitis w stadzie oraz próbki od krów opornych na terapię.
Zamrożenie i rozmrożenie próbek mleka prowadzi do wykrycia Str. agalactiae i Staph. aureus.
Temperatura przechowywania -20C nie ma wpływu na 2 ww. bakterie ale spada możliwość diagnostyki E.
coli.
W mleku pochodzącym za zdrowego wymienia znajdują się granulocyty wielojądrzaste, makrofagi,
komórki nabłonka są to tzw. KOMRKI SOMATYCZNE, jest ich nieco więcej na początku i na końcu
laktacji. Procentowy udział komórek zmienia się w zależności od stanu zdrowia, wieku, stadium laktacji.
Wpływ stresu na liczbę komórek somatycznych jest stosunkowo niewielki ale w odniesieniu do zdrowego
gruczołu mlekowego. Z wysoką liczbą kom. somatycznych w mleku łączy się aktywności
przeciwbakteryjnych składników humoralnych i ten zwiększony poziom może stanowić przyczynę
fałszywie dodatnich testów na zawartość antybiotyków i substancji hamujących.
Nie wszystkie patogeny wymienia powodują jednakowy wzrost liczby kom. somatycznych w mleku. Te
główne patogeny - I grupa powodują kom. somatycznych, patogeny II grupy powodują niewielki wzrost
liczby komórek.
21
Próby różnicujące między zdrowiem a chorobą 200 tys. komórek somatycznych/1 ml. mleka
mniej w zimie
Kom somatyczne
więcej w lecie
Dzieje się tak bo ilość mastitis w lecie albowiem stres związany z wysoką temperaturą obniża siły obronne
organizmu i powoduje to ułatwienie możliwości namnażania się drobnoustrojów.
W stadach krów z niskim poziomem kom. somatycznych w mleku częściej występuje ostre colimastitis.
Liczba kom. somatycznych w mleku określa stan zdrowia stada. Przy liczbie poniżej 200 tys. (w stadzie)
też mogą występować zmiany zapalne. Jeżeli w mleku zbiorczym jest liczba komórek około 200 tys. to w
oborze 5-6% ćwiartek może mieć mastitis.
Leczenie:
Podstawowe elementy programów zwalczania zapaleń gruczołu mlekowego obejmują:
1) bezwzględną higienę pozyskiwania mleka wraz z wykonaniem kąpieli poudojowej strzyku
2) utrzymywanie w dobrym stanie pomieszczeń, legowisk, wybiegów i sprzętu udojowego
3) natychmiastowe leczenie krów wykazujących mastitis w postaci klinicznej
4) eliminacja krów niepodatnych na terapię
5) wykrywanie schorzeń o przebiegu podklinicznym i leczenie krów z takimi schorzeniami głównie
w okresie zasuszenia
Celami leczenia stanów zapalnych wymion są:
- usunięcie zarazków chorobotwórczych
- skrócenie czasu trwania choroby
- przywrócenie normalnej wydzielniczości gruczołu mlekowego
Możliwości zejścia procesu chorobowego:
Restitutio ad integrum całkowite przywrócenie normalnej wydzielniczości gruczołu włącznie z
usunięciem czynnika wywołującego zapalenie. Jest to możliwe jedynie w przypadkach zakażeń utajonych,
zapaleń subklinicznych oraz ostrych lub nieżytowych zapaleń wymion
Restitutio ad functionem całkowite lub częściowe przywrócenie wydajności mlecznej przy istnieniu
nieodwracalnych chronicznych zmian w tk. gruczołowej wymienia; w takich przypadkach często stwierdza
się obecność zarazków w mleku oraz utrzymywanie się liczby kom. somatycznych, objawy te są typowe
dla zapaleń nieżytowo-ropnych oraz zapaleń przewodów wyprowadzających
Destructio tela glandulae mammariae może być wynikiem zejścia ostrego procesu zapalnego,
zapalenia chronicznego lub też celowego zniszczenia niedającej się wyleczyć ćwiartki wymienia aby móc
pozyskiwać mleko z ćwiartek zdrowych
Restitutio ad vitam zachowanie wartości rzeznej zwierzęcia
Leczenie mastitis w okresie laktacji
Należy stosować antybiotyki lub sulfonamidy w wysokich dawkach, działające szybko i szybko wydalane.
Pełne wyleczenie jest możliwe tylko po natychmiastowym zastosowaniu odpowiednich leków, jeżeli
zaczniemy leczenie zbyt pózno, leki będą zle dobrane to dochodzi do zmian w tkance gruczołowej i utraty
wydzielania mleka. Przy wyborze metody leczenia należy brać pod uwagę obraz kliniczny, badanie
mikrobiologiczne.
Najlepiej penetrują tkankę wymienia antybiotyki rozpuszczone w 5% glukozie.
Najlepsze antybiotyki to te, które po wprowadzeniu do wymienia uzyskują wysokie stężenia terapeutyczne
W terapii zapalenia wymienia należy zwrócić szczególną uwagę na:
! Dawkowanie antybiotyków należy unikać zbyt małej dawki, lepiej przedawkować zapobiega to
występowaniu oporności
! Będące do dyspozycji antybiotyki co 8-12 godzin
! Podawać parenteralnie i miejscowo przy ostrych stanach zapalnych
! Antybiogram
! Pomiar temperatury
22
Leczenie utrudniają:
" nadmierne stosowanie licznych antybiotyków
" brak dostosowania leczenia do obrazu klinicznego
W leczeniu klinicznej postaci zapalenia w okresie laktacji skuteczność leczenia zależy głównie od
momentu rozpoczęcia i skuteczności działania leku
Leczenie zapaleń podostrych i ostrych:
1) usunięcie z chorej ćwiartki wydzieliny zapalnej (zdajanie, oksytocyna, dodatkowe wprowadzenie
100-200 ml. H 0 dest., dwuwęglanu sodu)
2
2) dodatkowa inlokacja antybiotyku co 12-24 godz. przez 2-5 dni, najczęściej stosuje się leczenie w
ślepo bez określania wrażliwości bakterii za pomocą gotowych tubostrzykawek lub roztworów
przygotowywanych we własnym zakresie
3) antybiotykoterapia ogólna stany nadostre i ostre
4) leczenie wspomagające okłady, maści, glukoza, preparaty wapniowe, wit. C, roztwory
elektrolitów, Biomast, Lydium-KLP
Przyczyny niepowodzeń w leczeniu nad ostrych i ostrych postaci mastitis:
- zbyt pózne przystępowanie do leczenia
- nieodpowiednie leczenie
- duża patogenność zarazków
- zmiany w tkance gruczołowej wymienia
- niedrożność przewodów mlecznych na pewnych odcinkach (niemożność dotarcia antybiotyku)
WYKAAD 9 8.12.2004
Leczenie podostrych mastitis (znajduje także zastosowanie w stanach przewlekłych)
- badanie bakteriologiczne mleka oraz określenie antybiotykooporności
- dodatkowa inlokacja antybiotyków, co 12-24 godz. Przez 2-5 dni
[ Pobierz całość w formacie PDF ]